Special over Lelies over onderhoud, plantvoorschriften, standplaats, grondsoort en meer tips over dit elegante bolgewas. Lelies zijn (in mijn ogen) extroverte bloemen met een rijk kleurenpallet die door hun hoogte en grootte een statement vormen in elke tuin. De varieteit is enorm en voor elk kleurenpallet is er wel een lelie te vinden, van zachtroze tot schreeuwend oranje en alles wat er tussen zit.
Standplaats en grondsoort
Lelies hebben een humusrijke en doorlaatbare bodem nodig. Een beetje grof zand in de omgeving is goed voor ze. De meeste lelies hebben een normale en zonnige standplaats nodig maar helaas ook de nodige schaduw. Je kunt hem dus niet zomaar overal neerzetten. De bloemen houden van zon maar de bladeren van schaduw.
Ze zijn dus uitstekend geschikt voor borders waar ze tussen andere hoge planten uitstekend gedijen omdat de bloemen dan in de zon staan maar de plant en de bladeren tussen het andere hoge bordergoed. Ook kun je prima onder struiken zetten maar nooit in de volle schaduw.
Lelies houden ervan enkele jaren op dezelfde plaats te staan, ze worden dan langzaamaan steeds mooier. Aangezien ze goed winterhard zijn moet dit in principe geen probleem zijn. Zorg er wel voor dat je aan de eisen rondom vocht en doorlaatbaarheid voldoen ander verrotten ze.
Plantvoorschriften, lelies planten
Lelies Plant je aan het einde van de zomer, zo rond augustus / September maar altijd voordat de vorst invalt. Is dat nog niet gebeurt dan kun je ook nog in oktober planten. Verder kun je vanaf maart / april ook weer lelies planten, afhankelijk van het bloeiseizoen.
Je moet van te voren de grond goed voorbewerken. Ten eerste maak je de boel lekker los door het gedeelte waar je de lelies gaat planten om te spitten. Om de grond luchtig te houden kun je er wat scherp zand doorheen mengen. Dus geen zand waar je een terras mee maakt maar grof zand. Meng er dan ook nog de nodige voedingsstoffen doorheen.
Sommige soorten houden van kalk anderen juist. Een neutrale Ph van 6 – 6.5 is voor alle soorten acceptabel. Op de meeste websites word geadviseerd om grond weg te nemen maar in de gemiddelde border kun je gewoon flink wat compost door de bodem mengen.
Vervolgens ga je de bollen planten. Plant de bollen vooral diep genoeg: de soorten met stengelwortels op 20-25 cm diepte, zonder stengelwortels 10 – 15 cm diep. Een uitzondering vormt de Madonnalelie, L. candidum, waarvan de tip van de bol juist onder de kalkhoudende grond (5 cm).
Lelies wensen schaduw op hun voet. Houd als plantafstand 20 tot 40 cm aan. Ik een border zet ik ze op maximaal 20cm maar dan staan er maar 2 of 3 bij elkaar.
Plant bollen in een groepje, meestal zo’n 5 bollen zodat je een mooie kluit met bloemen krijgt
Lelies in potten, bakken en terrassen
Lelies kun je uitstekend als solitaire plant in potten op het terras kweken. Neem de potgrond vermengd met compost en grof zand. Zorg voor prima doorlaatbaarheid, voldoende voedstel (maandelijks een handje compost er bij) en zorg er vooral voor dat de pot niet te nat is.
Zet hem bij regen onder een wat drogere plek en in de winter (als je bollen laat zitten) onder een afdak. Aangezien lelies er van houden langdurig op dezelfde plek te staan plant ik ze bij voorkeur niet in potten maar veelal in de border.
Overwinteren in de tuin
Als lelies op een beschutte standplaats zet, bijvoorbeeld onder struiken of bomen, dan overleven ze de winter makkelijk. Voor het overwinteren in de tuin moet je de zaaddozen na de bloeiperiode verwijderen. Het vormen van zaad verbruikt teveel kracht, die nodig is voor het herstel.
Het blad echter pas snoeien of eraf trekken als het volledig bruin en verwelkt is, zodat de bol de belangrijke voedingsstoffen in het blad nog kan gebruiken. Daarna is het aan te raden de planten te mulchen met toevoeging van compost of humus. Dit bied voor het volgende jaar voeding en ook bescherming tegen eventuele erg streng vorst.
Bemesting
Lelies kun je regelmatig bijmesten, vooral bijdens de groei. Tijdens de groei voldoende water en regelmatig bijmesten. In de lente geef je bij voorkeur verteerde oude stalmest en compost. Ook kun je samengestelde kunstmeststof met een hoger kalicijfer geven, b.v. NPK-8-8- 12 of 9-9-12
Onderhoud
Lelies hebben uitzonderlijk weinig onderhoud nodig. Waar je echter wel op moet letten is het leliehaantje. Dit kleine rode ettertje vreet in een paar dagen je hele plant kaal. Om hem te vinden moet je onder het blad kijken en dagelijks de planten controleren. Heb je er eentje probeer hem dan te vangen en maak hem direct af.
Geen medelijden, afmaken is de boodschap. Pas op dat je hem niet kwijtraakt want ze laten zich bij gevaar uit de plant vallen. Dus altijd met je een hand een poging doen hem te vangen en ondertussen je andere hand er onder houden om ze op te vangen.
Verder behandel je deze bol net als andere bollen. Oude bloemen verwijderen, zaaddozen verwijderen en de stengels en de bladeren aan de bol laten zitten ze helemaal verdord zijn. Alle voeding is nu naar de bol gegaan die volgend jaar weer prachtige zal bloeien.
Pas verder op met teveel water. Daar houden lelies echt niet van. Verwijder eventueel staand water (plassen) en verplaats ze als je dit niet kunt voorkomen.
Verplanten
De lelies doen het beter als je ze na 4 of 5 jaar uitneemt en verplaatst. Gewoon uit de grond halen en meteen verplanten. Doe dit pas als stengels zijn afgestorven, meestal zo rond september / oktober. Vergeet niet om ze diep genoeg te planten.
Vermeerderen
Lelies maken nieuwe bolletjes die je op kunt kweken. Ook kunnen ze gezaaid worden. Dit is echter een proces van 3 tot 5 jaar voor ze gaan bloeien. Ik ga daar verder niet op in aangezien je lelies tegenwoordig overal voor lage prijzen kunt kopen.
Het leliehaantje
Het leliehaantje is reeds even genoemd. Het is een enorme plaag voor je lelies. Ik gebruik geen gif in de tuin en haal ze dus met de hand uit de planten. Altijd als ik door de tuin loop in de zomer kijk ik ook naar het leliehaantje. gelukkig vallen ze enorm op. Hieronder een foto van het kevertje zelf en de eitjes:
Tips:
Bollen die er verschrompeld uitzien, kan je een dagje in vochtige turf leggen om vocht op te nemen.
Hoge lelies kun je het beste ondersteunen en beschermen tegen de wind. Lentescheuten wat beschutten tegen vorst (met bladeren of takken). Pas op voor de meeldraden, die geven dikke vlekken in je kleding.
Geef een reactie