Chia zaad is tegenwoordig bekend als superfood. Chia, ook wel bekend als Salvia Hispanica, is een plantensoort uit de lipbloemenfamilie, afkomstig uit Centraal- en Zuid-Mexico en Guatemala. Uit overleveringen blijkt dat het werd geteeld door de Azteken voordat Columbus Amerika ontdekte, en dat het zo gewaardeerd werd dat het jaarlijks geschonken werd aan de overheersers. Chia wordt nog steeds gebruikt in Mexico en Guatemala, met de gemalen zaadjes, terwijl het hele zaad wordt gebruikt als voedingsingrediënt en
Het woord chia is afgeleid van het woord chian, uit de taal van de Nahua, een Mexicaans volk dat afstamt van de Azteken, en betekent “vettig”. De Mexicaanse staat Chiapas heeft zijn naam te danken aan het Nahuatlwoord voor “chiawater” of “chiarivier”. Chia is een eenjarige plant die ca. 1 meter hoog wordt. De plant heeft tegenovergestelde bladeren van 4–8 cm lang en 3–5 cm breed. De bloemen zijn paars of wit en komen voor in talloze clusters aan het eind van iedere stengel. Chia wordt in het algemeen geteeld voor het zaad, rijk aan omega 3-vetzuren, aangezien 25–30% van het zaad extraheerbare plantaardige olie bevat, inclusief alfalinoleenzuur (ALA). Chiazaadjes zijn bijzonder klein en ovaal van vorm met een diameter van ongeveer 1 mm, gespikkeld met de kleuren bruin, grijs-zwart en wit.
chiapudding en chiazaad, pixabay
Waarschuwing, mogelijke bijwerkingen van chiazaad
Al met al lijkt chiazaad een waar wondermiddel. Toch zijn er ook een paar nadelen. Niet iedereen verdraagt chiazaad even goed. Door de hoge concentratie aan vezels kun je last krijgen van je darmen. Sommige mensen zijn allergisch voor chiazaad en krijgen last van tranende ogen en/of jeuk. Verder heeft chiazaad een bloeddruk verlagende werking. Als je medicijnen slikt, raadpleeg altijd de bijsluiter of neem contact op met je huisarts.
Chia, superfood en tuinplant (Salvia)
Een portie chiazaad van 100 gram bevat de volgende voedingswaarde:
486 kcal
42,1 gram koolhydraten, waarvan
34,4 gram vezels
16,5 gram eiwit
30,7 gram vet,
waarvan
3,3 gram verzadigd
2,3 gram enkelvoudig onverzadigd
23,7 gram meervoudig onverzadigd
Vitamines en mineralen:
Vitamine C: 1,6 milligram
Vitamine B1: 0,6 milligram
Vitamine B2: 0,2 milligram
Vitamine B3: 8,8 milligram
Calcium: 631 milligram
IJzer: 7,72 milligram
Magnesium: 335 milligram
Kalium: 407 milligram
In 2009 keurde de Europese Unie chiazaad goed als een novel food, waarmee het als veilig wordt beschouwd voor consumptie.[5].
Chiazaad kan rauw worden gegeten, een manier om proteïne, vetten en vezels binnen te krijgen. [6] Gemalen chiazaad wordt soms toegevoegd aan een ruw meel gemaakt van geroosterde maiskorrels. In Mexico consumeert men chiazaadjes toegevoegd aan water of vers vruchtensap, dit staat bekend als chia fresca. De geweekte zaadjes zijn geleiachtig van aard en worden gebruikt in pap en pudding. Gemalen chia wordt toegepast in bakproducten, waaronder brood, cake en kaakjes. Kiemen van chia worden op eenzelfde manier gebruikt als kiemen van alfalfa: in salades, op sandwiches en in andere gerechten. Chia wordt als gezondheidsproduct ook steeds vaker gebruikt als aanvulling op de dagelijkse voeding.
Voedingswaarden en gezondheidsvoordelen
In 28 gram (1 ounce) gedroogd Chiazaad zit 9% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) proteïne (4 g), 13% van de ADH vet (9 g) (waarvan 57% alfalinoleenzuur) en 42% van de ADH aan voedingsvezel (11 g), bij een dagelijkse inname van 2000 kilocalorieën. Daarnaast ook nog 18% ADH calcium, 27% ADH fosfor en 30% ADH mangaan. De zaden bevatten fosfor, mangaan, calcium, kalium en natrium in hoeveelheden vergelijkbaar met andere eetbare zaden, zoals lijnzaad of sesamzaad.
Onderzoek en mogelijke eigenschappen
Een eerste systematische beoordeling van de beschikbare gegevens wijst op de verwachtingen die er zijn van Chia als gezonde voeding bij bepaalde ziektes, maar laat ook zien dat deze verwachtingen niet berusten op bewijzen afkomstig uit enig onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek. Chiazaad en meel zou namelijk de hieronder genoemde kwaliteiten hebben. Deze opsomming is afkomstig van internet, de bron ben ik helaas even kwijt, maar dit soort eigenschappen worden overal genoemd.
Je krijgt er een mooie en soepele huid van:
Uit recent onderzoek zou blijken blijkt dat chiazaad een hoge concentratie aan antioxidanten heeft. Ons lichaam is de hele dag bezig met allerlei chemische processen. Daarbij ontstaan kleine, reactieve deeltjes, z.g. vrije radicalen noemen. Deze vrije radicalen richten schade aan. Antioxidanten neutraliseren de schadelijke werking van vrije radicalen. De antioxidanten verhogen op die manier het herstellend vermogen van de huid én voorkomen verdere schade. Het nuttigen van chiazaad voorkomt daarmee een vroegtijdige veroudering van de huid.
Chiazaad om vet te verbranden:
Chiazaad zit vol voedingsvezels, zo’n 35 gram per 100 gram chiazaad. Voedingsvezels stellen ons in staat het voedsel dat we eten goed te verteren, zodat we een gezonde stoelgang krijgen en houden. Het voedsel wordt beter en gelijkmatiger verteerd. Op die manier blijft je bloedsuikerspiegel behoed voor al te heftige schommelingen. Chiazaad heeft de eigenschap zich uitstekend te binden met water, waardoor er in je maag een geleiachtige substantie ontstaat. Op deze manier ervaar je een verzadigd gevoel en zul je minder snel naar een tussendoortje grijpen. Afvallen gaat daardoor een stuk gemakkelijker.
Het verkleint de kans op diabetes:
Chiazaad is rijk aan alfa-linoleenzuur; een omega 3-vetzuur. Uit onderzoek op dieren blijkt dat chiazaad diverse stoornissen in de vetstofwisseling kan helpen verbeteren. Chiazaad speelt met name een gunstige rol in het voorkomen van insulineresistentie en een te hoog cholesterolgehalte; twee hoofdfactoren die een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van diabetes.
Het verbetert het bloedbeeld en voorkomen van hartziektes:
Het toevoegen van chiazaad aan het voedingspatroon zou een heilzame invloed kunnen hebben op het tegengaan van ontstekingen. Uit onderzoek blijkt dat chiazaad een bloeddrukverlagende werking heeft door het hoge gehalte aan omega 3-vetzuren. Hoewel verder onderzoek nog nodig is om na te gaan hoe en waarom chiazaad hart- en vaatziekten helpt te voorkomen, kan het geen kwaad om dagelijks een portie chiazaad aan je dieet toe te voegen.
het is goed voor sporters:
Een recente studie, gepubliceerd in the Journal of Strength and Conditioning, toont aan dat het consumeren van chiazaad de prestaties van een sporter gedurende 90 minuten net zo goed verbetert als een regulier sportdrankje met suiker zou doen. Dat betekent dat je voortaan beter een portie chiazaad dan een sportdrankje kan nemen. Je krijgt op deze manier wel de gezonde omega 3-vetzuren binnen, maar niet de slechte suikers. Chiazaad heeft een hoog proteïnegehalte. Dat maakt chia uitermate geschikt voor sporters die strakke spieren willen kweken, vet willen verbranden en hun bloedsuikerspiegel in balans willen houden. Tijdens intensieve krachtsport verlies je veel belangrijke voedingsstoffen, waaronder eiwit, calcium, fosfor, koper en ijzer. Een handjevol chiazaad vult de mineralen en eiwitten aan en zorgt er voor dat je lichaamsconditie op peil blijft.
Je krijgt er stevige botten van en een sterk gebit:
Om sterke botten te krijgen en te behouden is calcium onontbeerlijk. Ook is calcium nodig voor het goed functioneren van de spieren en voor het geleiden van prikkels naar de zenuwen. Calcium zit vooral in zuivel en kaas, maar is ook te vinden in groente, noten, pitten en zaden. Vergeleken met andere microvoedingsstoffen is de behoefte aan calcium vrij hoog. Je hebt, afhankelijk van je leeftijd, dagelijks zo’n 1000 milligram calcium nodig. Het is niet voor iedereen haalbaar en gezond om zuivel te consumeren om de dagelijkse benodigde portie calcium binnen te krijgen. Daarom is chiazaad een uitstekende vervanger of toevoeging. Chia bevat per 28 gram zo’n 176 milligram calcium. Dat is ongeveer 18 % van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Het toevoegen van chiazaad aan je eten of drinken is dus een uitstekende manier om je botten en spieren in optima forma te houden.
Taxonomische indeling
Rijk:Eukaryota
Stam:Plantae
Klasse:Angiosperms
Orde:Lamiales
Familie:Lamiaceae
Geslacht: Salvia
Soort: Salvia hispanica
Geef een reactie